گل سرسبد رویدادها
***
برای
نخستین بار است که یوفا بزرگ‌ترین رویدادش را به شرق اروپا داده و برای
اولین بار هم هست که این قدر سختی کشیده و جان‌به‌لب شده تا سرانجام برگزار
شود. این پنج سال گذشته از زمان اعطای میزبانی یورو 2012 به لهستان و
اوکراین، پر بود از تاخیر در پروژه‌های ساخت‌وساز، تلاطم‌های سیاسی، آشفتگی
در اوضاع دو فدراسیون میزبان و البته بحران اقتصادی در جهان که کار را
سخت‌تر از آنچه بود، کرد. و حالا فشارهای فزاینده‌ی دیگری هم بر یوفا به
خاطر تحریم مسابقات در اوکراین توسط برخی از میهمانان سیاسی در اعتراض به
حبس خانم یولیا تیموشنکو، رهبر اپوزیسیون اوکراین، به همه دردسرها اضافه
شده است. فشارهایی که قطعاً تا زمانی که سوت آغاز در استادیوم المپیک ورشو
در بازی لهستان و یونان به صدا دربیاید و جام ملت‌های اروپا رسماً آغاز
شود، بیشتر هم خواهد شد. قرار است در مورد اعتراض خانم تیموشنکو به حکم‌اش،
26 ژوئن، 18 روز پس از آغاز مسابقات پاسخ داده شود.
این مشکلات در
مورد اوکراین تا حدی بود که میشل پلاتینی رییس اتحادیه فوتبال اروپا،
چندین بار علناً مسئولین این کشور را برافروخته و خشمگینانه مورد انتقاد
قرار داد و تهدیدشان کرد. کار تا جایی پیش رفت که در برهه‌هایی صحبت از
گرفتن میزبانی از اوکراین و اعطای آن به آلمان، دیگر همسایه لهستان بود. یک
بار هم گمانه‌زنی شد که به جای چهار شهر، فقط دو شهر در اوکراین میزبان
باشند و شش شهر در لهستان.
اما یوفا علیرغم تمام این فشارها و
مشکلات کنار اوکراین ایستاد. باید می‌ایستاد، از روی اجبار. تا وجهه‌ی این
رویداد و صاحب‌اش که آن را به با وجود همه‌ی کاستی‌ها به این کشور داده
بود، آسیب نبیند. و البته به خاطر مسائل مالی. تغییرات در
برنامه‌‌‌ریزی‌های این رویداد که از سال‌ها قبل انجام شده بود، تمام
معادلات بازاریابی یوفا را می‌توانست بهم بزند. در میان تمام رویدادهای
ورزشی بزرگ جهان، تنها جام جهانی فوتبال و بازی‌های المپیک هستند که درآمد
تجاری و پوشش تلویزیونی بالاتری نسبت به جام ملت‌های اروپا دارند.
دیوید
تیلور، مدیر تجاری اسکاتلندی یوفا، اقرار می‌کند زمانی که میزبانی به
اوکراین و لهستان داده شد، «یک شگفتی» محسوب می‌شد. چون در مقایسه با
کاندیداتوری ایتالیا و همین طور مجارستان-کرواسی، این کاندیداتوری
ضعیف‌ترین شرایط را از لحاظ زیرساخت‌ها داشت. اما با این وجود لهستان و
اوکراین با هشت رای ایتالیا (4 رای) را در کمال ناباوری و دور از انتظار،
شکست دادند. تیلور که در آن زمان تازه داشت کار جدیدش را در یوفا به عنوان
دبیر کل یوفا آغاز می‌کرد، حالا مدعی «دستاوردی عظیم» از سوی هر دو کشور
است که پروژه را امروز به اینجا رسانده‌اند.
فقط کاستی‌های
زیرساختاری مطرح نبود. فاصله‌ی زیاد بین شهرهای دو کشور، اختلاف زبانی و
حقوقی میان آنها و همچنین اینکه اوکراین نه تنها خارج از محدوده شنگن است
و توریست‌ها به روادید جداگانه‌ای نیازمندند، بلکه حتی جزو اتحادیه اروپا
با 27 عضوش هم نیست. اما هیچ یک از این‌ها باعث نشد که یوفا از خیر اوکراین
بگذرد. انتخابات ریاست جمهوری فوریه 2010 نیز البته یک نقطه عطف بود. در
حالیکه انقلاب نارنجی یوشنچکو با تمام مشکلات‌اش داشت کم‌کم محو می‌شد،
ویکتور یانوکوویچ، سلف سرنگون‌شده‌ی او، یولیا تیموشنکو نخست وزیر وقت را
شکست داد و به قدرت بازگشت. دو ماه بعد پلاتینی با یوشچنکو ملاقات کرد و
پروژه‌ی میزبانی اوکراین هم جان تازه‌ای گرفت.